Festiwal radości, pasji i kolorów
Wczoraj, na Dużej Scenie Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, uroczyście zwieńczono 19. Ogólnopolski Festiwal Twórczości Teatralno-Muzycznej Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie „Albertiana”. Radość, pasja, kolory i dźwięki – publiczność oraz niepełnosprawni artyści wzajemnie dzielili się dobrymi emocjami.
„Albertianę”, jak co roku, rozpoczęło odśpiewanie festiwalowego hymnu „Miłość” ze słowami Czesława Miłosza i z muzyką Abla Korzeniowskiego, przez chór Vox Populi pod dyrekcją Rafała Marchewczyka:
Miłość to znaczy popatrzeć na siebie
Tak jak się patrzy na obce nam rzeczy
Bo jesteś tylko jedną z rzeczy wielu
A kto tak patrzy, choć sam o tym nie wie
Ze zmartwień różnych swoje serce leczy
Ptak mu i drzewo mówią: przyjacielu
Wtedy i siebie, i rzeczy chce użyć
Żeby stanęły w wypełnienia łunie
To nic, że czasem nie wie, czemu służyć
Nie ten najlepiej służy, kto rozumie
Publiczność oraz artystów tradycyjnie powitały Anna Dymna i Lidia Jazgar. Krzysztof Głuchowski, dyrektor Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie – na ten jeden szczególny dzień – przekazał organizatorom „Albertiany” klucz do zarządzanej przez siebie placówki. Wśród witających gości gali nie zabrakło, oczywiście, ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego, prezesa Fundacji Świętego Brata Alberta, z którą tworzymy to niezwykłe wydarzenie artystyczne.
– Ten festiwal organizujemy od początku razem. W pierwszych latach prowadziłam go jako przyjaciel Fundacji im. Brata Alberta, a od 2003 roku już jako prezes siostrzanej fundacji „Mimo Wszystko”. I powiem wam, że wspaniale jest, gdy się coś robi razem. Jest raźniej, lżej, możemy się uzupełniać i rozdzielać obowiązki. W tej wspólnej pracy nie liczą się różnice gustów, poglądów. Pracujemy na rzecz godnego życia naszych wspólnych podopiecznych. I to jest nasza radość, nasz najważniejszy cel – mówiła ze sceny Anna Dymna. Po raz kolejny wspomniała też słowa Jana Pawła II: „Kimkolwiek jesteś, jesteś kochany. Nie zapomnij, że każde życie – nawet bezsensowne w oczach ludzi – ma wieczną i nieskończoną wartość w oczach Boga”.
Do 19. „Albertiany” zgłosiły się 94 ośrodki terapeutyczne (64 zespoły teatralne i 44 wokalistów). Jak podkreślali opiekunowie niepełnosprawnych artystów, możliwość występu w najpiękniejszym polskim teatrze to dla ich podopiecznych ogromne wyróżnienie oraz radość.
– Nie mogłyśmy uwierzyć w nasz sukces w tegorocznej „Albertianie” – mówiła, nie kryjąc entuzjazmu, Agnieszka Michalczyk, która, wraz z Urszulą Juchnik i Edytą Maroszek, prowadzi zespół „Michalinki”. – Zwycięstwo w tym konkursie to dla nas duże zaskoczenie, a dla naszych podopiecznych – piękne uwieńczenie pracy i wysiłków, które często były ogromne. Podczas zajęć obserwujemy, jak bardzo nasze „Michalinki” się zmieniają. Czasem, na początku, nie potrafią wykrztusić słowa, a potem nagle stają się gwiazdami. Kiedy zdarza się, że mają jechać z wizytą do domu, a w planach mamy występ, to chcą do ośrodka wracać jak najszybciej. Tak ważne jest dla nich, aby zagrać swoje role.
Podczas występów dobre emocje artystów udzielały się również publiczności wypełniającej po brzegi teatralną widownię. Prezentacje nagradzano gromkimi brawami, a nawet okrzykami zachwytu. Było co oglądać: od refleksyjnego spektaklu z elementami pantomimy „Byle być sobą”, przez komedię kryminalną „Policjancie i złodzieje” (inspirowaną filmami „Vabank” i „Halo Szpicbródka”), przesycone dowcipem i folklorem góralskim przedstawienie „Jak na ludowo, to tylko po góralsku, czyli miłość, miłość w Zakopanem…” , przejmujący barwami układ choreograficzny w „Chwilo, trwaj”, a na „Podróży” – ruchowo-muzycznym widowisku do znanego utworu Vangelisa „1492 Conquest of Paradise” – skończywszy. Równie wielkie uznanie zdobyli soliści, którzy zachwycili publiczność nie tylko śpiewem, lecz także sceniczną ekspresją. W trakcie finału – z przyczyn zdrowotnych – zabrakło zwycięzcy z Regionu V, zespołu Mocni Teatralni. W jego miejsce zaprezentowała się grupa Pracownia, która w tym regionie zajęła drugie miejsce.
W spektaklu pozakonkursowym „Jesteśmy z jednego ogródka” zaprezentował się 19-osobowy Teatr „Radwanek” z podkrakowskich Radwanowic. Przedstawienie wyreżyserowała Anna Dymna. Aktorka Narodowego Starego Teatru napisała też scenariusz tej opery warzywnej, na podstawie twórczości Jana Brzechwy. Głosu baśniowym postaciom użyczyli krakowscy aktorzy. A kiedy początkowo spierające się i lansujące warzywa zaczęły śpiewać: Zgoda, zgoda niech nam kwitnie/Jak niegdyś w ogrodzie/Zgoda lepsza niż niezgoda/Lepiej się pogodzić, to trudno było pozbyć się wrażenia, że utwór, ze słowami Macieja Wojtyszki i muzyką Andrzeja Zaryckiego, jak ulał pasuje do naszej obecnej społeczno-politycznej rzeczywistości.
Wczorajsza gala „Albertiany” stała się okazją do uhonorowania Medalami Świętego Brata Alberta osób szczególnie zasłużonych w działalności charytatywnej. W tym roku wyróżnienie otrzymali: Krystyna Mrugalska z Warszawy – za działalność społeczną na rzecz osób niepełnosprawnych intelektualnie i ich rodzin, ksiądz prałat Stanisław Łada z Pruszcza Gdańskiego – za działalność charytatywną i duszpasterską na rzecz osób niepełnosprawnych i potrzebujących, Jan Kanty Pawluśkiewicz z Krakowa – za działalność społeczną na rzecz osób niepełnosprawnych, a zwłaszcza za wspieranie Fundacji Anny Dymnej „Mimo Wszystko”, Diana i Wojciech Bonowiczowie z Krakowa – za działalność społeczną na rzecz osób niepełnosprawnych intelektualnie w ramach ruchu „Wiara i Światło” i innych organizacji pozarządowych.
– Dla mojej żony i mnie wyróżnienie to jest podsumowaniem tego, co robiliśmy przez większość życia i co zamierzamy robić dalej – dzielił się refleksją Wojciech Bonowicz, znakomity poeta i publicysta. – Ale największym zaszczytem, jaki mógł nas spotkać, jest sam fakt, że, w latach 80. ubiegłego wieku, zetknęliśmy się z osobami z niepełnosprawnością intelektualną. Ich świat jest dla mnie jedyną przestrzenią, w której nikt nigdy nie próbował mnie zmieniać, „prostować”. Oni posiadają po prostu wielki dar przyjmowania drugiego człowieka takim jakim jest. Przeciwnie niż my, nazywani pełnosprawnymi, którzy dostrzegamy w bliźnich ograniczenia, ułomności, wady i wydajemy o nich oceny. Dlatego tak wiele możemy uczyć się od osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Gośćmi specjalnymi tegorocznej „Albertiany” byli: Grzegorz Dowgiałło oraz zespół Exit z Krakowa. A gdy Kurtyna Siemiradzkiego opadła po raz ostatni, Anna Dymna długo jeszcze rozdawała autografy i fotografowała się z niepełnosprawnymi artystami, a także z ich opiekunami. Krakowski Teatr Słowackiego powoli pustoszał, lecz radość tego dnia pozostanie z nami aż do przyszłorocznej „Albertiany”.
Laureaci 19. Ogólnopolskiego Festiwalu Twórczości Teatralno-Muzycznej Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie „Albertiana”
Region I (woj.: kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie, pomorskie, zachodniopomorskie)
1. Spektakluarni z Warsztatu Terapii Zajęciowej w Dzwonowie, spektakl: „Byle być sobą” – nagrodę ufundował marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz
2. Pasja z Warsztatu Terapii Zajęciowej w Stargardzie, spektakl: „Tajemnice Starogardzkiego Młyna” – nagrodę ufundował marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz
3. Zgiełk z Warsztatu Terapii Zajęciowej przy Katolickim Stowarzyszeniu Niepełnosprawnych Diecezji Ełckiej w Ełku, spektakl: „Samotny wśród ludzi” – nagrodę ufundował marszałek województwa warmińsko-mazurskiego Gustaw Marek Brzezin
Zwycięskim solistą został Łukasz Beiger z Warsztatu Terapii Zajęciowej Towarzystwa Rodziców Dzieci Specjalnej Troski w Brodnicy, za wykonanie utworu „Sen o Viktorii” z repertuaru zespołu Dżem – nagrodę ufundował br. Jacek Hajnos OP
Region II (woj.: mazowieckie, podlaskie, łódzkie)
1. Łubczaki ze Środowiskowego Domu Samopomocy Krajowego Stowarzyszenia „Przyłącz się Do Nas” w Łubcu, spektakl: „Policjanci i złodzieje” – nagrodę ufundowała firma APTIV
2. Wkręceni z Warsztatu Terapii Zajęciowej św. Rity w Legionowie, spektakl: „Moralność Pani Dulskiej” – nagrodę ufundowała firma APTIV
3. Teraz My z Warsztatu Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Razem” w Koluszkach, spektakl: „Julian Tuwim na wesoło” – nagrodę ufundowała firma APTIV
Zwycięską solistką została Małgorzata Pietralska ze Środowiskowego Domu Samopomocy w Radomiu, za wykonanie utworu „Ta sama chwila” z repertuaru zespołu Bajm – nagrodę ufundował marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik
Region III (woj: małopolskie, śląskie, opolskie)
1. Michalinki z Domu Pomocy Społecznej dla Dorosłych Zgromadzenia Sióstr Albertynek w Częstochowie, spektakl: „Jak na ludowo, to tylko po góralsku, czyli miłość, miłość w Zakopanem…” – nagrodę ufundował Marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski
2. Teatr Rozmaity ze Środowiskowego Domu Samopomocy „Magnolia” w Opolu, spektakl: „Gdzie są kwiaty z tamtych lat?” – nagrodę ufundował marszałek województwa opolskiego Andrzej Buła
3. Pociechy Brata Alberta z Domu Pomocy Społecznej im. św. Brata Alberta w Ojcowie, spektakl: „Mały Książę” – nagrodę ufundowała firma APTIV
Zwycięskim solistą został Józef Mielnicki z Ośrodka Kultury i Rekreacji w Grodkowie, za wykonanie utworu „Panie, który jesteś” z repertuaru Michała Bajora – nagrodę ufundował marszałek województwa opolskiego Andrzej Buła. Wyróżnienie: Weronika Zemanek z Zespołu Szkół Specjalnych w Skoczowie, za piosenkę „Laleczka z saskiej porcelany” z repertuaru Magdy Fronczewskiej.
Region IV (woj.: podkarpackie, świętokrzyskie, lubelskie)
1. Motyle z Warsztatu Terapii Zajęciowej PSONI Koło w Świdniku, spektakl: „Chwilo, trwaj” – nagrodę ufundował marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski
2. Grupa Teatralna WTZ Korytniki z Warsztatu Terapii Zajęciowej w Korytnikach, spektakl: „Na ludową nutę” – nagrodę ufundował marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski
3. Azumi ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Dorochusku, spektakl: „Dzieci Króla Smoka” – nagrodę ufundował marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski
Zwycięskim solistą został Norbert Tomaka z Zespołu Szkół Specjalnych im. UNICEF w Rzeszowie, za wykonanie utworu „Uciekali” z musicalu „Metro” – nagrodę ufundowała firma APTIV. Wyróżnienie: Patryk Jaszcz z Nieformalnej Grupy Absolwentów z Mielca, za autorską piosenkę „Trening czyni mistrza”.
Region V (woj.: dolnośląskie, lubuskie, wielkopolskie)
1. Mocni Teatralni z Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego i Rehabilitacji Medycznej, Oddział Opiekuńczo-Leczniczy Psychiatryczny Filia w Owińskach, spektakl: „Nosorożec” – nagrodę ufundował marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak
2. Pracownia ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. Św. Mikołaja w Kole, spektakl: „Podróż” – nagrodę ufundował marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak
3. Narcyz z Warsztatu Terapii Zajęciowej Trzebnickiego Stowarzyszenia „Uśmiech Dziecka” w Trzebnicy, spektakl: „Feniks” – nagrodę ufundował Marszałek województwa dolnośląskiego Cezary Przybylski
Zwycięską solistką została Sabina Robakowska ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. Janusza Korczaka w Borzęciczkach, za wykonanie utworu „Radość najpiękniejszych lat” z repertuaru Anny Jantar – nagrodę ufundował marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak.
Wojciech Szczawiński